به گزارش همشهری آنلاین به نقل از مهر، یک فعال محیط زیست با اشاره به حفر چاه‌های غیرمجاز به عنوان یکی از علل تخلیه آبخوان‌ها اظهار کرد: بهره برداری غیراصولی از منابع آب و تغییر اقلیم با آلودگی و تغییرات کیفی آب و خاک همراه است به گونه‌ای که این برداشت‌ها علاوه بر نابودی آب خوان‌ها منجر به فرونشست زمین و خشکسالی می‌شود.
اسماعیل کهرم افزود: تهدیدات ناشی از افت سطح آب‌های زیرزمینی منجر به خطر افتادن امنیت غذایی می‌شود و کف شکنی افزایش پیدا کرده و چاه‌ها جا به جا می‌شود.
افت ۴۱ سانتیمتری سطح آب‌های زیرزمینی
کارشناسان معتقدند باز و بسته کردن مداوم جریان زاینده رود، علاوه بر آسیب‌های زیست محیطی فراوانی که به همراه داشته است از سویی موجب خالی شدن آبخوان‌های زیرزمینی به عنوان مهمترین عامل فرونشست زمین شده است به نوعی که سالانه افت ۴۱ سانتی متری را در سطح آب‌های زیرزمینی در استان اصفهان شاهد هستیم.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان اظهار کرد: مجموع کسری آبخوان‌های زیرزمینی استان اصفهان بیش از ۱۲ میلیارد مترمکعب است.
منصور شیشه فروش افزود: در حوضه زاینده رود میزان سرانه آب تجدید پذیر کمتر از ۶۰۰ مترمکعب در سال است که بر اساس شاخص «فالکن مارک» یعنی «بررسی بحران آبی هر کشو بر اساس مقدار سرانه منابع آب تجدید پذیر سالانه» در رده کم آب قرار دارد به نوعی که در اکثر موارد بیش از ۱۰۰ درصد آب‌های تجدید پذیر برداشت شده که بیانگر کم آبی شدید در این منطقه است.
وی پدیده فرونشست زمین را یکی از عواقب افت آبخوان‌ها برشمرد و ادامه داد: در استان اصفهان پدیده فرونشست زمین و درز و شکاف‌های منتج از این پدیده در دشت‌های مهیار شمالی، مهیار جنوبی، کاشان، گلپایگان، برخوار اصفهان، اردستان و فلاورجان مشاهده و بررسی شده است که بدون شک در آینده‌ای نزدیک به یکی از معضلات پیش رو تبدیل خواهد شد.
شیشه‌فروش اضافه کرد: عامل فرونشست در دشت‌های استان اصفهان، برداشت بی رویه از منابع آب‌های زیرزمینی خارج از توان آبخوان در سه تا چهار دهه گذشته است و عدم تداوم جریان زاینده رود و باز و بسته شدن مهمترین رود فلات مرکزی نقش مهمی در این امر داشته است.
وی محدوده تحت تأثیر فرونشست در دشت اصفهان برخوار را حدود سه هزار و ۷۰۰ کیلومتر مربع دانست که دارای بیشترین مقدار فرونشست سالانه تا ۱۸ سانتیمتر در سال است.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان افزود: مساحت محدوده تحت تأثیر فرونشست با نرخ سالانه بیش از ۱۰ سانتیمتر حدود ۲۵ کیلومتر مربع است که در این محدوده راه آهن مسیر اصفهان یزد به طول ۹۸ کیلومتر قرار دارد و فرودگاه شهید بهشتی اصفهان نیز در محدوده فرونشست ۴-۵ سانتی متر در سال قرار دارد و جمعی از مکان‌های اصفهان، متأثر از فرونشست با نرخ بیش از ۱۰ سانتی متر بالغ بر سه هزار و ۱۶۰ نفر است.
شیشه‌فروش با اشاره به فرونشست و ایجاد ترک و شکاف در دشت مهیار جنوبی اعلام کرد و افزود: در راستای چاره‌اندیشی برای کنترل کسری آب حادث شده در آبخوان‌ها، وزارت نیرو با تعریف طرح تعادل بخشی، تغذیه مصنوعی و پخش سیلاب در سال ۱۳۸۴، برنامه‌های خود در زمینه بهبود وضعیت منابع آب زیرزمینی را آغاز کرد اما با توجه به عدم حمایت دستگاه‌های دیگر که همکاری آنها در این زمینه الزامی است و همچنین نبود عزم جدی میان مقامات عالی کشور در سال‌های قبل و عدم تأمین اعتبار کافی، نتایج مطلوبی از طرح حاصل نشد.
وی افزود: با فعال شدن شورای عالی آب در دولت یازدهم، وزارت نیرو برنامه‌های خود را در جلسه هشتم شورای عالی آب در سال ۹۲ ارائه و ابتدا مصوبه‌ای تحت عنوان برخورد قانونی با برداشت‌های غیر مجاز ارائه شد و در نهایت تبدیل به طرحی تحت عنوان طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی کشور شد؛ این طرح مشتمل بر ۱۵ پروژه است که در جلسه پانزدهم شورای عالی آب کشور در تاریخ ۲۵ شهریور ۹۳ تصویب شد و در کنار این طرح تکالیفی نیز برای وزارت خانه‌های نیرو، جهاد کشاورزی، صنعت، معدن، تجارت و کشور مشخص شد.
شیشه فروش به پر و مسلوب المنفعه کردن چاه‌های غیرمجاز در استان اصفهان هم اشاره‌ای کرد و گفت: از سال ۹۶ تاکنون بیش از ۹۵۶ کنتور حجمی هوشمند الکترومغناطیس بر روی چاه‌های بهره‌برداری در استان اصفهان نصب شده است و با دو هزار و ۵۴۹ متخلف در حوزه آب‌های زیرزمینی برخورد شده است.
حمایت مالی وزارت نیرو از پروژه‌های طرح احیا و تعادل‌بخشی
وی با تاکید بر حمایت مالی وزارت نیرو از پروژه‌های طرح احیا و تعادل بخشی در استان اصفهان گفت: با تقویت گروه‌های گشت و بازرسی، تعیین عمق کف‌شکنی و نصب و عملکرد GPS و عزمی راسخ در احیای زاینده رود و تالاب گاوخونی می‌توان در جهت حفاظت و بهره برداری از منابع آب‌های زیرزمینی گام برداشت.
قطع و وصل کردن مستمر جریان زاینده رود علاوه بر فرونشست در دشت‌های اصفهان، شهر اصفهان را تهدید می‌کند؛ پدیده‌ای که گاه سیستم فرسوده فاضلاب اصفهان را در برگرفته و در برخی از مناطق شهری علاوه بر ایجاد درز و شکاف در ساختمان‌ها، خیابان‌ها هم در بر گرفته است و آسفالت خیابان‌ها خالی می‌شود؛ از سویی نگرانی فرونشست زمین سیستم حمل و نقل مترو اصفهان را هم تهدید می‌کند.
نظر شما